Giao dịch thành công trên tài khoản demo và/hoặc kết quả kiểm nghiệm tích cực có thể là cột mốc quan trọng trong việc hiểu và luyện tập thực hành chiến lược giao dịch. Tuy nhiên, chúng không phải lúc nào cũng đảm bảo thành công trên tài khoản thực. Có một số lý do cho sự khác biệt giữa kết quả đạt được trong điều kiện kiểm nghiệm và kết quả mà nhà giao dịch sẽ nhận được trong thị trường giao dịch với tiền thật. Hãy cùng xem xét chi tiết hơn về các lý do này.
1. Yếu tố tâm lý
Giao dịch trên tài khoản demo không đòi hỏi phải đối mặt với rủi ro thực, giúp giảm bớt sự căng thẳng tâm lý không thể tránh khỏi khi giao dịch với tiền thật. Trong giao dịch thật, nhà giao dịch đối mặt với nhiều cảm xúc mạnh: sợ thua lỗ, tham lam, mong muốn gỡ lại sau thất bại, v.v. Những yếu tố này có thể ảnh hưởng đáng kể đến quá trình ra quyết định, ngay cả khi chiến lược đã diễn ra hoàn hảo trên tài khoản demo. Dưới áp lực về rủi ro thực, nhà giao dịch thường có xu hướng đi lệch khỏi chiến lược, đóng giao dịch sớm, bỏ qua giao dịch hoặc ngược lại là vào lệnh không đúng quy tắc, cuối cùng làm giảm kết quả.
2. Khác biệt trong điều kiện giao dịch
Trên tài khoản demo, lệnh thường được khớp ngay lập tức tại mức giá hiển thị khi mở giao dịch. Tuy nhiên, trong thị trường thực tế, có thể xảy ra hiện tượng trượt giá (khi lệnh được khớp ở mức giá khác với kế hoạch) và trì hoãn do thanh khoản và biến động. Đồng thời, spread (chênh lệch giữa giá mua và bán) có thể thay đổi tùy thuộc vào điều kiện thị trường. Các yếu tố này có thể ảnh hưởng đáng kể đến kết quả, đặc biệt là đối với các chiến lược đòi hỏi điểm vào lệnh và điểm thoát lệnh phải thật chính xác như trong giao dịch tần xuất cao hoặc lướt sóng. Ví dụ: khi tin tức kinh tế quan trọng được công bố, spread thường lớn hơn do thanh khoản giảm còn việc khớp lệnh thị trường thường dẫn đến trượt giá do thanh khoản không đủ. Đây là điều hoàn toàn bình thường trong thời điểm như vậy. Đồng thời, điều tương tự cũng xảy ra trong thời gian swap (chuyển đổi).
3. Dữ liệu lịch sử giới hạn trong quá trình kiểm nghiệm
Quá trình kiểm nghiệm được dựa trên dữ liệu lịch sử nhưng thị trường thay đổi theo thời gian: yếu tố vĩ mô, sự kiện chính trị và hành vi chung của người tham gia thị trường liên tục ảnh hưởng đến động lực thị trường. Chiến lược có thể hiệu quả trong một số điều kiện thị trường nhất định nhưng lại kém hiệu quả hoặc thậm chí không mang lại lợi nhuận trong các điều kiện thị trường khác. Ví dụ: chiến lược hoạt động tốt trong thị trường ổn định có thể không còn hiệu quả trong môi trường có biến động gia tăng, tương tự như những gì đã xảy ra trong đại dịch COVID-19. Quá trình kiểm nghiệm thực chất là kiểm tra thị trường trong quá khứ và không xem xét các thay đổi trong tương lai.
4. Tối ưu hóa quá mức
Nhiều nhà giao dịch sử dụng thông số “hoàn hảo” được điều chỉnh theo dữ liệu lịch sử, dẫn đến hiện tượng tối ưu hóa quá mức. Hiện tượng này được biết đến là quá khớp. Một chiến lược hoạt động hiệu quả trong quá khứ nhưng thất bại khi thử nghiệm trên dữ liệu tương lai vì đã được điều chỉnh cho các điều kiện thị trường cụ thể không lặp lại được gọi là quá khớp.
5. Thay đổi trong cấu trúc thị trường
Tài khoản demo thường không có các hạn chế mà thị trường thực tế có thể gặp phải, như thiếu thanh khoản khi giao dịch khối lượng lớn hoặc không thể khớp lệnh tại một số thời điểm nhất định. Trong thị trường thực tế, cấu trúc có thể thay đổi tùy thuộc vào hành vi của người tham gia khác. Đồng thời, các đối tượng có tầm ảnh hưởng (ví dụ: nhà tạo lập thị trường hoặc quỹ phòng ngừa rủi ro) có thể quản lý tính thanh khoản, tạo ra các rào cản giá nhân tạo và ảnh hưởng đến biến động giá. Tất cả những yếu tố này có thể đảo lộn kế hoạch và làm giảm kết quả thu được trên tài khoản demo của chiến lược.
6. Chi phí tài chính
Tài khoản demo thường không tính đến tất cả các chi phí tài chính mà nhà giao dịch gánh chịu trên tài khoản thật. Những chi phí này bao gồm hoa hồng của sàn giao dịch, spread, thuế, chi phí bổ sung có thể phát sinh cho dữ liệu hoặc tín hiệu và các khoản phí khác mà có thể cao bất ngờ trong giao dịch thật. Các chi phí này có thể làm giảm đáng kể lợi nhuận, đặc biệt nếu chiến lược của bạn bao gồm nhiều giao dịch.
7. Đánh giá thấp các yếu tố bên ngoài và “thiên nga đen”
Các sự kiện bên ngoài không thể đoán trước, hay còn được gọi là “thiên nga đen” có thể đóng vai trò quan trọng trong giao dịch thật: khủng hoảng kinh tế, biến động chính trị, thay đổi đột ngột trong quy định thị trường, v.v. Những sự kiện này có thể đột ngột làm thay đổi điều kiện thị trường và dẫn đến thua lỗ lớn. Các sự kiện như vậy hiếm khi được xem xét trong quá trình kiểm nghiệm vì rất khó mô phỏng tần xuất và tác động của chúng. Tài khoản demo cũng không thể phản ánh đầy đủ những hậu quả thực tế của “thiên nga đen”.
Kết luận
Giao dịch thành công trên tài khoản demo và kết quả kiểm nghiệm tốt là dấu hiệu cho thấy chiến lược có tiềm năng. Tuy nhiên, thị trường thực tế không chỉ đòi hỏi chiến lược đã được kiểm nghiệm kỹ càng mà còn cần đến độ ổn định tâm lý cao, khả năng thích ứng với các điều kiện, cân nhắc mọi chi phí và sẵn sàng đối mặt với các sự kiện bất ngờ. Để giao dịch thành công trên tài khoản thật, nhà giao dịch cần phải xem xét tất cả các yếu tố trên và chuẩn bị kỹ lưỡng trước ảnh hưởng của chúng, đòi hỏi thời gian, kinh nghiệm và kỷ luật nghiêm ngặt.
